Ontworming paard
Het welzijn van uw dier is onze grootste prioriteit. Een vaak voorkomend gezondheidsprobleem bij paarden, pony’s en ezels zijn wormen. Deze ongewenste gasten kunnen niet alleen ongemak veroorzaken, maar ook ernstige gezondheidsproblemen bij uw dier.
Paarden komen in contact met wormen, dat is niet te voorkomen op de manier waarop wij ze huisvesten. Het ene paard heeft daar meer last van dan het andere paard. Dat heeft te maken met de leeftijd, het weidemanagement, en de weerstand.
Leeftijd
Veulens worden geboren zonder afweer. Daarom zijn zij extra gevoelig voor worminfecties. Gelukkig bouwt hun lichaam weerstand op door in contact te komen met wormen. Tot zij een goede weerstand hebben opgebouwd zijn ze kwetsbaar.
Bij paarden vanaf 3 jarige leeftijd heeft gemiddeld maar 1 op de 5 een wormbesmetting die behandeld moet worden met een wormkuur.
Weidemanagement
Paarden scheiden wormeieren uit in hun mest waarmee ze de wei kunnen besmetten. Normaal gesproken grazen paarden niet op de plekken waar mest ligt, maar wanneer er veel paarden op de wei lopen ligt er veel mest, en is een besmetting makkelijker opgelopen.
Tips om de wei zo schoon mogelijk te houden:
- Haal de mest uit de wei, minimaal 1x per week
- Verspreid het niet! Dan kunnen de paarden al helemaal geen schoon stukje gras meer vinden om te grazen
- Laat schapen op de wei lopen. Zij zijn niet gevoelig voor paardenwormen, en paarden zijn niet gevoelig voor schapenwormen. Wanneer schapen grazen, eten ze het gras mét de larven en eitjes van de paardenwormen op.
- Houd verschillende leeftijdsgroepen apart. Veulens op het schoonste weiland. Jonge paarden onder de 3 jaar zijn vaak de grootste ei-uitscheiders. In groepen met volwassen paarden kan met mestonderzoek uitgezocht worden welke paarden de ei-uitscheiders zijn. Deze kunnen ontwormd worden.
Weerstand
We zien vaak dat paarden met een verminderde weerstand, door bijvoorbeeld stress of ziekte, plotseling ook een hoge eitelling hebben.
Soorten wormen
Veulens werden vroeger altijd rond de 10 dagen leeftijd ontwormd tegen veulenworm. Deze worm zien wij al jaren niet meer, waardoor we het onnodig vinden daar nog tegen te ontwormen.
Vanaf 2,5 maand kunnen veulens last krijgen van spoelwormen.
Deze wormen worden als eitjes opgegeten en ontwikkelen zich in het veulen tot larven. Deze gaan op trektocht door het lichaam en komen uiteindelijk aan in de longen. Daar worden ze opgehoest en weer ingeslikt.
Ondertussen zijn de larven volwassen geworden. Symptomen zijn hoesten, neusuitvloeiing, vermageren, doffe vacht.
Wanneer er zeer veel aanwezig zijn in de darmen kan het veulen koliek krijgen en zelfs overlijden.
Ontwormen bij een hoge besmetting is niet zonder risico. De dode wormen kunnen voor een verstopping zorgen, of verstijven en als satéprikkers door de darm heen prikken. Volwassen paarden hebben een goede weerstand opgebouwd tegen spoelwormen waardoor we ze nauwelijks tegenkomen.
Vanaf ongeveer 3 maanden leeftijd kunnen veulens last krijgen van rode bloedworm. Deze worm wordt als eitje uitgescheiden in de mest, ontwikkelt zich tot een larve die de grasspriet op kruipt, en wordt vervolgens opgegeten. Verschijnselen van een rode bloedworm infectie zijn vermageren, doffe vacht, diarree, koliek.
Volwassen paarden bouwen weerstand op tegen rode bloedworm. Ongeveer 1 op de 5 paarden heeft een hoge ei-uitscheiding en moet behandeld worden met een wormkuur.
Lintwormen worden overgedragen via mosmijten, die in oudere vervilte weilanden leven. De lintworm kan koliek veroorzaken, dus het is belangrijk om paarden hiertegen te ontwormen als ze risico lopen op besmetting.
In een normaal mestonderzoek vinden we niet altijd aanwijzingen voor een besmetting, omdat lintwormeitjes niet constant worden uitgescheiden. Soms zijn de eipakketjes als kleine witte platte segmenten in de mest zichtbaar.
Resistentie
Helaas zijn de middelen die we kunnen gebruiken om worminfecties te behandelen steeds minder goed werkzaam. Dit komt omdat er al jarenlang te vaak, op het verkeerde moment of met het verkeerde middel, en soms met te weinig ontwormingsmiddel ontwormd is.
Uit onderzoek is gebleken dat 1 a 2x per jaar ontwormen na 4 jaar al kan leiden tot resistentie.
Om dit proces te vertragen is het van belang dat er zoveel mogelijk wormen niet in contact komen met een wormmiddel. Deze wormen noemen we refugia. Het zijn de wormen die nog op de wei leven, en de wormen die in de paarden zitten die niet behandeld worden met een ontworming. De refugia zijn de wormen die daarna weer de paarden gaan besmetten, dus het lijkt misschien raar dat wij willen dat daar veel van zijn.
Resistentie
Hier volgen een aantal voorbeelden om dit duidelijk te maken:
Een groep paarden wordt tegelijkertijd behandeld met een wormmiddel, en vervolgens op een schoon weiland gezet. Bijna alle wormen in de paarden zullen dood gaan, maar niet 100%. Het hele kleine aandeel wat in leven is gebleven komt via de mest op de schone wei. De besmetting van die wei zal zeer laag zijn, maar bestaat wel voor 100% uit wormen die een wormkuur overleefd hebben. Paarden die op deze wei lopen zullen besmet raken met wormen die minder snel doodgaan van een wormkuur. Dit is de slechtst mogelijke situatie, waarbij enorm snel resistentie zal ontstaan.
Een groep paarden wordt tegelijkertijd behandeld met een wormmiddel, maar wordt niet verplaatst naar een schone wei. De wormen in de paarden die de wormkuur overleefd hebben komen op de wei terecht. Op de wei is nu een mix van resistente wormen en wormen die er al zaten en dus niet resistent zijn – de refugia. Als dit zo doorgaat zal een steeds groter percentage van de wormen op deze wei resistent worden.
Een groep paarden wordt onderzocht op wormbesmetting via mestonderzoek. Alleen de paarden met een hoge eitelling worden behandeld met een wormkuur. De paarden met een lage eitelling worden niet behandeld. Het maakt in deze situatie niet uit of ze op een schone of op hetzelfde weiland blijven staan. Het aandeel resistente wormen die op de wei terecht komt zal minimaal zijn in vergelijking met bovenstaande voorbeelden. Er zal resistentie ontwikkelen, maar dat zal zeer langzaam gaan.
Uit bovenstaande voorbeelden zal duidelijk zijn dat hoe minder we een wormmiddel gebruiken, hoe langer het duurt voordat er resistentie optreedt. Dit geldt ook voor de dosering die we gebruiken. Bij een te lage dosis zullen veel wormen overleven die minder gevoelig zijn voor dat wormmiddel.
Milieu impact
Wanneer een paard ontwormd wordt, komt het middel vrijwel onveranderd via de mest er weer uit. Deze middelen zijn niet alleen dodelijk voor wormen in het paard, maar ook voor het bodemleven op de wei.
De mestkevers die binnen een uur op een verse vijg zitten, worden ernstig aangetast. Deze nuttige diertjes zorgen onder andere dat de mest opgeruimd wordt – een paard poept ongeveer 3-5% van zijn lichaamsgewicht per dag, zo’n 6500kg per jaar! Mestkevers tunnelen in de mest waardoor andere insecten beter toegang krijgen, ze begraven het onder de grond waardoor de bodem belucht wordt en meer nutriënten bevat.
De bodem kan beter water vast houden en planten krijgen een betere kans om te wortelen. Wanneer het bodemleven zijn werkt niet kan verrichten zullen onze weides snel afnemen in kwaliteit, maar de insecten vormen zelf ook een bron van voedsel voor andere dieren.
Impact verlagen
Hoe zorgen we dat de milieu impact van ontwormen zo laag mogelijk is?
De meest voor de hand liggende oplossing is: niet ontwormen met een schadelijk middel. Helaas zijn er nog geen producten op de markt die de wormbesmetting in het paard aanpakken, zonder het bodemleven te verstoren.
Wanneer het nodig is om een paard een wormmiddel te geven, wordt 90% in de eerste 4 dagen uitgescheiden. Door te voorkomen dat die mest op de wei komt sparen we het bodemleven. Dagelijks de mest uit de wei halen heeft dus niet voldoende effect, omdat het bodemleven direct aan de slag gaat met het afbreken van de mest.
De ontwormingsmiddelen worden langzaam afgebroken in de mest. Dit duurt onder winterse omstandigheden zeer lang, tot wel een jaar. Dit kan verkort worden tot ongeveer een maand, door de mest te composteren bij hoge temperaturen.
Ons advies
Zoals hierboven beschreven zijn er meerdere factoren die bepalen of een paard een wormkuur nodig heeft. Er is geen vast schema wat voor elk paard of bedrijf werkt.
Daarnaast willen wij graag de resistentieontwikkeling tegen gaan, en de milieu impact zo laag mogelijk houden.
Wij adviseren een ontworming tegen de juiste wormsoort, op het juiste moment, in de juiste dosering. “Preventief” ontwormen, zoals vroeger volgens een vast schema hele stallen ontwormd werden, is niet van deze tijd.
Mestonderzoek
Laat van volwassen paarden in het voorjaar en in de zomer mestonderzoek doen.
Wanneer de weidebesmetting hoog is, of de weerstand laag, is het aan te raden vaker mestonderzoek te doen.
Wanneer er een risico bestaat op een besmetting met lintwormen of horzellarven, kan hiervoor in het najaar ontwormd worden.
Neem voor veulens en jonge paarden contact op met de praktijk.
Regelgeving
Wij hebben als dierenartsen de wettelijke verplichting om de huisvesting en het paard te kennen voordat wij een wormkuur voor mogen schrijven.
Wij kunnen alleen een wormkuur voorschrijven als u klant bent bij ons en wij uw paard in het afgelopen jaar hebben gezien. Wormkuren worden alleen voorgeschreven door de dierenartsen.
Na bovenstaand verhaal zal het duidelijk zijn dat het niet mogelijk is om wormkuren bij de balie af te halen zonder overleg met een dierenarts.
Ontworming
Essentiële Ontworming bij Paarden: Expertise van Dierenartsen Dokkum
Dierenartsen Dokkum staat bekend om hun uitgebreide zorg voor paarden, waarbij ontworming een cruciaal onderdeel is. Effectieve ontworming is essentieel voor de gezondheid en het welzijn van paarden, en bij Dierenartsen Dokkum streven we ernaar om de beste zorg op dit gebied te bieden.
Het Belang van Regelmatige Ontworming
Ontworming speelt een sleutelrol in de preventieve gezondheidszorg voor paarden. Paarden kunnen gemakkelijk besmet raken met verschillende soorten wormen, wat kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder koliek, gewichtsverlies, en een verminderde conditie. Regelmatige ontworming helpt deze risico’s te minimaliseren.
Gepersonaliseerde Ontwormingsprogramma’s
Bij Dierenartsen Dokkum geloven we in een gepersonaliseerde aanpak voor de ontworming van paarden. Niet elk paard heeft dezelfde ontwormingsbehoeften. Onze experts beoordelen de specifieke situatie van elk paard en ontwikkelen een op maat gemaakt ontwormingsprogramma, rekening houdend met factoren zoals leeftijd, gezondheidsstatus, en levensstijl.
Geavanceerde Diagnostische Technieken
We gebruiken geavanceerde diagnostische technieken om de wormbelasting bij paarden nauwkeurig te beoordelen. Dit omvat fecale eitellingen, die ons helpen bij het bepalen van de effectiviteit van het ontwormingsprogramma en het aanpassen van de behandeling indien nodig.
Educatie en Bewustwording
Dierenartsen Dokkum zet zich niet alleen in voor directe zorg, maar ook voor educatie. Wij voorzien paardeneigenaren van de nodige informatie en richtlijnen om hun paarden gezond te houden en te beschermen tegen parasitaire infecties.
Neem Contact Op voor Deskundige Ontwormingszorg
Heeft uw paard behoefte aan professionele ontwormingszorg? Neem contact op met Dierenartsen Dokkum voor deskundig advies en behandeling. Bezoek onze website of bel ons direct voor meer informatie over onze diensten en om een afspraak te maken.
